مراحل آماده سازي بچه ماهيان براي حمل و نقل:
الف: صيد
صيد بچه ماهيان در مراكز تكثير به دلايل و منظورهايي از جمله تقاضا از طرف مزارع پرورشي، كاهش تراكم ،كنترل بهداشتي و 000 صورت مي گيرد. صيد بچه ماهيان نورس زماني ايجام مي شود كه طول آنها به سه سانتيمتر رسيده و وزن زنده آنها در آخر هفته چهارم به 300 ميلي گرم برسد . براي صيد بچه ماهيان ابتدا ارتفاع آب را كاهش مي دهيم و در زماني كه آب استخر تا نيمه خالي شد صيد با استفاده از تور پره ريز شروع مي شود .
همواره بايد مراقب بود كه بچه ماهيان در زير آب قرار بگيرند و پس از صيد آنها را به مخازن مخصوص انتقال مي دهيم. بچه ماهيان نورس قبل از نقل و انتقال و رهاسازي در استخر در حوضچه هاي موقت نگهداري مي شوند تا عمليات شمارش و رقم بندي انجام گيرد .
بعد از تبديل بچه ماهيان نورس به بچه ماهيان انگشت قد براي انتقال به استخرهاي پرواري حمل مي شوند ،اين بچه ماهيان از طريق خروجي آب به حوضچه هاي ويژه صيد كه خارج از استخر قرار دارد انتقال مي يابند ، اين حوضچه ها به طور متناوب با تور پره كشي شده اند و ماهيان پس از صيد رقم بندي مي شوند.
پس از رقم بندي بچه ماهيان انگشت قد در اندازه هاي مختلف از طريق دريچه هاي مخصوص به مخازن 50ليتري براي حمل و نقل به حوضچه هاي موقت سپس استخرهاي پرواربندي منتقل مي شوند .
ب: ضد عفوني بچه ماهيان قبل از انتقال
بچه ماهيان نورس و انگشت قد بعد از صيد بطور موقت در حوضچه هاي توري نگهداري مي شوند ،اين توري ها در ابعاد 2متر در 80سانتيمتر وبا چشمه هاي ريز 2تا4 ميلي متري بافته مي شوند. ضدعفوني كردن بچه ماهيان در سلامت و كاهش تلفات در دئران پرورش بسيار مؤثراست .
ضدعفوني كردن بچه ماهيان نورس:
محلول 2تا3 درصد نمك طعام را از طريق حل كردن 1تا5/1 كيلو گرم نمك در 50ليتر آب آماده مي كنند سپس بچه ماهيان را بمدت 30تا40 ثانيه در محلول فوق قرار مي دهند تا بخوبي ضدعفوني شوند و بعد از آن بچه ماهيان را در اب تميز قرار مي دهند .
حمل و انتقال بچه ماهيان به حوضچه هاي پرورش
مرحله اول در پرورش ماهي تهيه و انتقال بچه ماهي هاي خريداري شده با حداقل تلفات به كارگاه پرورشي است. ازآنجا كه بچه ماهي ها در اين مرحله بسيار حساس و ضربه پذيرند و هر گونه عامل نامساعد مي تواند موجبات تلفات و آسيب رساني به آنها را فراهم آورد. در گام اول بايد سعي كرد كه بچه ماهيان مورد نياز از كارگاهي تهيه شدند كه گواهي بهداشت داشته باشد و سلامت بچه ماهيان را تضمين كند.
تنظيم دما و پي اچ نيز در موقع حمل و نقل مهم بوده و لازم است بين آب مخزن هاي حمل ونقل و آب استخر شرايط دما و پي اچ مشابه باشد،بدين منظور آب استخر را به كمك يك شلنگ به قطر5 سانتي متر وارد مخازن فايبرگلاس كرده و به كمك اين لوله ماهيان را به درون مخازن حمل سيفون مي كنند. نكته قابل توجه در اين مورد اين است كه حدالمقدور بچه ماهيان را از نزديك ترين محل تكثير خريداري شود.
به دو روش مي توان بچه ماهيان را از محل فروش تا كارگاه حمل كرد:
1- حمل با كيسه نايلوني: براي اين منظور از كيسه هاي نايلوني چند لايه استفاده مي شود،بدين ترتيب كه ابتدا يك چهارم كيسه را از آب استخر حاوي بچه ماهي ها پر مي كنيم سپس به نسبت 10تا20 كيلو گرم در متر مكعب درون كيسه ها بچه ماي پر مي كنيم(هر كيسه به ظرفيت 20ليتر در نظر گرفته مي شود)بعد از خالي كردن هواي موجود در كيسه نايلوني اين فضا را توسط اكسيژن پر مي كنيم سپس در آن را مي بنديم.كيسه هاي آماده شده را ميتوان درون كارتن قرار داد يا به همين صورت حمل شوند.
پس از حمل كيسه هاي حاوي بچه ماهيان به محل كارگاه براي هم دما شدن آب كيسه ها با آب حوضچه ها آنها را درون حوضچه ها قرار مي دهيم و بعد از گذشت نيم تا يك ساعت كيسه ها را پاره كرده و بچه ماهيان را رها مي كنيم.
2- حمل توسط مخزن: براي اين منظور به يك مخزن پلاستيكي يا فلزي كه براي اين منظور ساخته شده است نياز داريم، قبل از آبگيري مخزن لازم است آن را ضد عفوني كنيم.اين روش بيشتر براي حمل بچه ماهيان در مسيرهاي طولاني به كار مي رود. روش كار بدين صورت است كه ابتدا لوله هاي سوراخ داركه به كپسول اكسيژن مرتبط اند را دركف مخزن كار مي گذاريم، سپس مخزن را با آب موجود در استخر پر مي كنيم و شير كپسول اكسيژن را نيز باز مي گذاريم، بعد با توجه به ظرفيت مخزن بچه ماهي ها را درون آن مي ريزيم. نكته قابل توجه در روش فوق اين است كه آب درون مخزن بايد داراي چرخش باشد لذا براي اين منظور از پمپ كوچكي بالاي مخزن استفاده مي شود.
نكته: براي حمل بچه ماهي ها به حوضچه 48ساعت قبل و 24ساعت بعد از حمل ونقل از غذادهي خودداري شود.
اثر مواد زايد ناشي از متابوليسم ماهي در حين حمل ونقل:
اثر اين مواد بر روي ماهي به صورت خفه نمودن ماهي مي باشد، آمونياك،اوره،اسيد اوريك،گازكربونيك و ساير مواد حاصله از متابوليسم مي توانند بسيار مضر باشد.وقتي غلظت آمونياك درآب افزايش يابد ماهي توانايي جذب اكسيژن را از دست مي دهد، بدين صورت كه وقتي غلظت آمونياك به يك ميلي گرم در ليتر برسد ميزان اكسيژن خون به يك هفتم حالت طبيعي خودمي رسد و اگر ميزان گازكربنيك به 15درصد افزايش يابد منجر به خفه شدن ماهي مي شود. گازكربنيك از جمله عواملي است كه در حين حمل و نقل محدوديت زيادي را ايجاد مي كند.
عواملي كه از افزايش مواد سمي حاصل از متاوليسم جلوگيري مي كند:
الف: گرسنه نگهداشتن ماهي قبل از حمل ونقل: در مواقعي كه ماهيان با غذاي خشك تغذيه مي شوندحداقل 36ساعت قبل از بارگيري و در مواردي كه ماهي با گوشت و فرآورده هاي ماهي تغذيه مي شود حداقل 48ساعت قبل از بارگيري نبايد به آنها غذا داده شود.
ب: حمل و نقل ماهي در درجه حرارت كم: بهترين درجه حرارت براي حمل ونقل ماهي 8تا12 درجه است.
ج: تهويه آب ويا بكار بردن مواد خنثي كننده.