تغذيه ماهيان پرورشي

تغذيه ماهيان پرورشي
آماده سازي استخرهاي پرورشي مطابق آنچه درفصل پنجم گفته شد، قبل از رها سازي بچه ماهيان ضروري است. معمولا در روزهاي اول رهاسازي بچه ماهيها نيازي به كود دهي غذادهي نيست، چرا كه بچه ماهيها از غذاي طبيعي موجود در استخرها كه قبل تامين شده است،استفاده مي كنند.

در اين خصوص كپور نقره اي از زي شناوران گياهي، كپور سر گنده از زي شناوران جانوري، آمور از گياهان عالي موجود در استخر وكپور معمولي از موجودات بستر استخرها تغذيه ميكند.
اضافه كردن غذاي دستي در مراحل بعدي تنها براي كپور معمولي انجام مي گيرد،بنابر اين در تهيه ومصرف غذاي دستي تنها جمعيت كپور معمولي مد نظر قرار مي گيرد. اينك تغذيه انواع گونه هاي كپور ماهيهن چيني را بررسي مي كنيم.

الف- تغذيه كپور نقره اي وسر گنده
براي فراهم آوردن شرايط تغذيه اي مناسب جهت اين دسته از ماهيان تنها روش مناسب كوددهي وحاصلخيز كردن آب استخرها از لحاظ وجود زي شناوران گياهي وجانوري است. كوددهي ابتدا سبب رشد زي شناوران گياهي ومتعاقب آن موجب رشد وازدياد زي شناوران جانوري مي شود.زي شناوران گياهي مورد استفاده كپور نقره اي وزي شناوران جانوري مورد استفاده كپور سر گنده قرار مي گيرد.

ب- تغذيه كپور علفخوار (آمور)
اين گونه از ماهيان پرورشي گياهخوار است واز گياهان عالي مستقر در كناره سطح استخرها تغذيه مي كند.از آنجا كه در شرايط مصنوعي امكان رشد اين گياهان به طورگسترده وجود ندارد يابسيار محدود است،لذا غذاي اين دسته از ماهيها از بيرون از استخر تهيه مي شود وبه مصرف تغذيه اي آنها مي رسد. معمولا منبع گياهي مورد تغذيه شبدر ويونجه يا علوفه هاي خشك يا تر است كه از بين آنها بهترين غذا شبدر ويونجه است.
تغذيه فعال اين ماهي از وزن پنج گرم به بالاست وتا قبل از اين وزن از زي شناوران موجود در استخرها تغذيه مي كند.نكته قابل توجه اينكه دماي 20درجه سانتي گراد بهترين شرايط تغذيه اي براي ماهي آموراست وبهتراست دروزنهاي پايين از گياهان تازه وترد جهت تغذيه استفاده شود.
براي جلوگيري از پراكنده شدن علوفه در سطح آب استخرها از چارچوبهاي چوبي استفاده مي شود. اين قابها روي آب شناورند وعلوفه را در خود نگهداري مي كنند.
ميزان علوفه اضافه شده به استخر باتوجه به وزن ماهيان موجود دراستخر محاسبه مي شود. اين مقدار بايد به ميزاني باشد كه ظرف پنج تا هشت ساعت در قاب چوبي چيزي نمانده وهمه به مصرف ماهي رسيده باشد،باتوجه به اين نكته كه غذاي گياهي از ضريب تبديل بالايي برخوردار است ودر محاسبه غذادهي حتما مورد توجه قرار مي گيرد.

ج- تغذيه كپور معمولي
كپور معمولي از موجودات حاضر در بستر استخرها نظير كرم ،حلزون، لارو حشرات وتوده هاي گياهي وجانوري استفاده مي كند وهمان طور كه قبلا نيز گفته شد،تنها گونه موجود در استخر مي باشد كه براي تغذيه آن از غذاي دستي كنسانتره (پلت) استفاده مي شود.اين نوع غذاها شامل موادي چون: آرد گندم ، آرد جو ، كنجاله سويا ،سبوس گندم ، كنجاله آفتابگردان، كنجاله پنبه دانه، حبوبات ، ارزن، سورگم، آرد ماهي ،آرد غلات ، آرد علوفه ، پودر كربنات كلسيم ومكملهاي معدني و ويتاميني است كه به نسبتهاي مختلف با هم تركيب شده اند.
نكته قابل توجه در تغذيه انواع كپور ماهيان چيني اين است كه در غذا دهي ماهيان بايد مقدار ودفعات غذادهي مد نظر قرار گيرد،بطوري كه درسنين پايين كه اندازه ماهيها كوچكتر است، غذا دهي بيشتر و مقدار غذا نيز نسبت به وزن ماهيها بيشتر است كه اين نسبت بارشد ماهيها تغير مي كند. بهتر است براي تغذيه ماهيها مكان ثابتي را در نظر گرفت چراكه كپور ماهيان به مكان غذادهي عادت پيدا مي كنند.

اصول كود دهي در استخرهاي پرورشي
كوددهي به استخر هاي پرورشي به منظور حاصلخيزي آب هر10 تا14 روزيك بار صورت مي گيرد وتشخيص آن به اين نحو است كه دست را تا آرنج درون آب فرو مي برند، اگر انگشت ها ديده شد كوددهي انجام مي گيرد. از آنجا كه كودهاي متفاوتي به اين منظور مورد استفاده قرارمي گيرد، ابتدا به معرفي آنها مي پردازيم:

الف- كودهاي آلي
اين دسته از كودها شامل كودهاي حيواني نظير كود گاو، كود گوسفند، كود مرغ، كوداسب وغيره است كه مصرف آنها ساده وقيمتشان ارزان است ودر عين حال مفيدند. از انجا كه كود قابل دسترسي معمولا كود گاو است، چگونگي مصرف آن تشريح مي شود، البته مصرف ساير كودها نيز شبيه ان است. براي جلو گيري از آلودگي وكاستن لجن بستر استخر بهتراست شيرابه كود مورد استفاده قرار گيرد، به اين منظور دو راه پيشنهاد مي شود:
روش اول:ابتدامقداركود مورد نياز را هردفعه داخل مخازن شير داري مي ريزند وبه آن آب اظافه مي كنند. بعد ازاين كه كليه مواد محلول كود به آب منتقل شد، شيرابه حاصل را توسط ظروفي به سطح آب استخر مي پاشند.(معمولا به ازاي هر هكتار استخر يك تن كود گاوي درنظر مي گيرند).

روش دوم: مقدار كود مورد نياز براي هر استخررا داخل گوني هاي كنفي مي ريزند سپس در گونيها را محكم مي بندند وگوني ها را در نقاط مختلف استخر (ورودي، مركزونزديك انتهاي استخر) قرار مي دهند وانها رارها مي كنند. بعد از اينكه شيرابه كود وارد آب شد، تفاله باقيمانده كود را كه درون گوني مانده است ازاستخرخارج مي سازند.

ب- كودهاي معدني
اين دسته از كودها شامل مواد شيميايي هستند كه نيازهاي معدني استخرهاي پرورشي را جهت حاصلخيزي هرچه بيشتروبهترآنها فراهم مي كنند. از جمله كودها مي توان به اين موارد اشاره كرد:

۱ - كودهاي فسفاته
اين نوع كودها با نام تجاري سوپر فسفات كلسيم به بازارعرضه و12تا18 درصد فسفردارد. سوپر فسفات كلسيم سفيد رنگ وپودري است وبه راحتي در آب حل مي شود. براي استفاده از اين نوع كودها ابتدا يك واحد حجمي كود فسفاته را با بيست واحد حجمي آب مخلوط كنيم،سپس بعد از اين كه كود به خوبي در آب حل شد، هرسه تا پنج روز يك بار آن رادرسطح استخر پخش مي كنيم(به ازاي هر هكتار 15 كيلوگرم سوپرفسفات مصرف مي شود).

2-كودهاي نيتروژنه(ازته)
اين نوع كودها در غالب آمونياك كه 12 درصد نيتروژن دارد وكود اوره، به مصرف مي رسد. اين نوع كودها هر 10 روز يك بار مصرف مي شود بطوريكه در يك دوره هفت ماهه 1200 كيلوگرم كود ازته مصرف مي شود(درهرباركوددهي 57 كيلو گرم).

3- كودهاي پتاسه
مصرف اين نوع كودها براي زمين هايي كه از لحاظ رسي غني است ضرورتي ندارد، اماباتوجه به مقدار رس زمين درطول يك دوره پرورشي ،20تا100 كيلو گرم از اين نوع كود مصرف مي شود.
 

هوادهي دراستخرهاي پرورشي
هرچند كه كپورماهيان چيني از مقاومت بالايي در برابر كاهش ميزان اكسيژن برخوردارند، ولي براي رشدوتغذيه مطلوب آنها فراهم آوردن وضعيت مناسب از لحاظ اكسيژن ضروري است. نياز اكسيژني انواع كپور ماهيان كمي با هم متفاوت است، دروضعيت كمبود اكسيژن در استخرهاي پرورشي، كپور سر گنده ونقره اي بيشترين حساسيت را از خود نشان مي دهند وبه سطح آب مي آيند؛ اما ماهي آمور مقاوم تر است. همچنين كپور معمولي از بيشترين مقاومت دراين زمينه برخورداراست.

منابع تامين اكسيژن در استخرهاي پرورشي
الف) طبيعي
اين شيوه ورود اكسيژن خود شامل چند روش است: روش اول شامل تماس مستقيم هوا با سطح آب است كه به علت كم بودن اكسيژن آب نسبت به هوا، اكسيژن به آب وارد مي شود.
روش دوم از آب ورودي به استخرهاي پرورشي است،يعني همراه با ورود آب تازه مقداري اكسيژن به استخرها وارد مي شود.
روش سوم فتوسنتز(شامل فعاليت زي شناوران گياهي موجود درآب ) است، به اين ترتيب كه در هنگام روز با نفوذ نورخورشيد به آب، زي شناوران گياهي فعال مي شوند وبا عمل فتوسنتز اكسيژن آزاد مي كنند وبه تدريج بر اكسيژن دهي خود مي افزايند.در هنگام ظهركه بيشترين نورخورشيد به آب ميرسد بالاترين مقداراكسيژن توسط اين زي شناوران وارد آب مي شود، بلعكس در هنگام شب همين زي شناوران مصرف كننده اكسيژن مي شوند و در صورت تراكم بيش از حد آنها وگياهان عالي در آب، استخرها درشب باكمبوداكسيژن مواجه مي شوند كه گاهي منجربه تلفات ماهيها خواهد شد.
ب) مصنوعي
دراين روش براي اكسيژن دار ساختن آب استخرازوسايل مختلفي استفاده مي شود:

هواده هاي پدالي:
اين نوع دستگاهها از يك الكتروموتوروشفت مركزي بلندي تشكيل شده اند وبرروي يك پايه شناور نصب مي شوند. دو انتهاي شفت به چرخهايي منتهي است كه پره دارد. هنگامي كه موتورشروع به كار مي كند، پره هادر آب مي چرخند، سبب به هم زدن سطح آب وهواگيري آب مي شوند.

دمنده هاي هوا:
اين نوع داده ها هوارا از طريق لوله هاي سوراخ دار يا لوله هاي منتهي به سنگ هوا وارد مي كنند وبهتر است اين هواده ها در محل ورودي آب استخرها نصب شوند.

هواده هاي ايرجت:
اين نوع هواده ها از يك الكتروموتوروپره اي كه درون يك لوله تو خالي قرار دارد، تشكيل شده اند. اين مجموعه بر روي شناور مستقراست. بابه كار افتادن الكتروموتورپرهها مي چرخند وسبب مكش هوابه داخل آب مي شوند. از محسنات اين دستگاه اين است كه با تغيير زاويه شفت مي توان اعماق مختلف آن راهوادهي كرد.

كمپرسورهوا:
اين دستگاه هواي فشرده را از طريق لوله هاي ارتباطي به استخرها مي رساند امروزه از اين روش چندان استفاده نمي شود.

صيد ماهيان پرورشي
حاصل يك دوره پرورشي درانتهاي دوره از استخرها برداشت مي شود، اما نكته مهم اين است كه قبل از صيد ماهيان موجود، ابتدا بايد بازار يابي آنهاصورت گيرد تا در زمان عرضه دربازار مشكلي متوجه پرورش دهنده نشود.
اگراستخرهاي پرورشي داراي حوضچه صيد باشند،آب استخررا خالي وبعد از انتقال ماهي ها به حوضچه صيد، براي صيدآنها اقدام مي كنيم. اما اگر استخرها فاقد حوضچه صيد بودند روش ديگري را بكار مي بنديم:
ازآنجا كه استخرهاي پرورشي ماهي شيب دارند ومحل خروجي آب نسبت به ساير نقاط استخر ازعمق بيشتري برخوردار است، لذا هنگام صيد آب استخر را قدري كاهش مي دهيم. در اين صورت ماهيها به اجبار به اين منطقه منتقل مي شوند كه مي توان در همين مكان نسبت به تور كشي وصيد آنها اقدام كرد. براي اينكه ماهيها از كيفيت ظاهري مناسبي برخوردار باشند،بلافاصله بعد از صيد ماهيها را مي شوييم وبه سبدهاي مربوطه انتقال مي دهيم، زيرا ماهيها در هنگام صيد بعلت آغشته شدن با لجن بوي نامطبوعي مي گيرند. همچنين در هنگام صيد بايد توجه كرد كه ماهيها دچار استرس وخفگي نشوند. پس از صيد ماهيها هر چه زودتر آنهارا به بازار مصرف مي رسانيم.
منبع:etarh.com